November 2019

In november zijn de laatste bladeren van de bomen gevallen. Dat opvegen is elk najaar een hele klus voor de vrijwilligers dus het is een opluchting als alles achter de rug is. Al is het wel jammer om al die mooi verkleurde bladeren te moeten opvegen om te voorkomen dat ze veranderen in een pappige bruine massa.
In deze foto Cercis en Esdoorn bladeren die in de vijver bij de ingang van de tuin zijn gevallen.
Esdoorns produceren bovendien behalve kleurrijke vijfpuntige bladeren ook heel veel gevleugelde zaden die het volgend voorjaar op allerlei plaatsen in de tuin kunnen opschieten als piepjonge baby esdoorns.





Vlak bij de ingang staan een aantal Fatsia japonica struiken in bloei, zelfs zo laat in het jaar. Zoals de naam zegt komt de plant uit Japan. De enorme bladeren met hun acht 'vingers' blijven de hele winter groen. Deze struiken kunnen vorst tot -15 graden verdragen.
De bloemen lijken een beetje op die van de Klimop (Hedera helix) maar zijn veel groter.

Oktober 2019

De oktobermaand was erg nat, maar tijdens de zonnige periodes kunnen we toch genieten van de prachtige herfstkleuren in de tuin, zie foto hieronder.
Hier is ook te zien dat de prachtige witte Berk, een blikvanger in dat deel van de tuin, helaas verwijderd wordt omdat de boom van binnen aan het rotten was en gevaar zou kunnen opleveren voor wandelaars.


De thematuin worden steeds leger nu de eenjarige planten uitgebloeid zijn en de bakken omgespit worden. Ook in de middentuin wordt alles steeds kaler.

Waar de groei wel doorgaat is natuurlijk in de kassen. Er wordt hard gewerkt aan vernieuwing en sinds kort zijn er horizontale boomstammen opgesteld vol met epifyten, planten die in hun natuurlijke omgeving op bomen groeien zonder contact met de grond. Ze leven van de luchtvochtigheid en wat eventueel met de regen aan voeding wordt meegebracht. De bomen waarop ze groeien zijn enkel een plek om houvast te hebben, niet om op de boom te parasiteren.
Een kans dus om eventjes te zien hoe het is om in een echt regenwoud te lopen.

September 2019

Na alle regen en kou begint het nu toch echt herfst te worden.
In de Middentuin staan de kruiden in de apothekerstuin er goed bij, al is de tuin nog niet helemaal volledig aangelegd. Volgend jaar zal er nog meer worden ingevuld, dit is een meerjarig project.


De hop heeft dit jaar geen kans gehad om te klimmen en werkt zich dus horizontaal door de omringende planten.
Vooral de goudgele hop met zijn frisse kleur vormt een mooi contrast met de paarse Verbena bonariensis (IJzerhard). De hop heeft helaas dit jaar te weinig licht en warmte gehad om de karakteristieke bellen te laten groeien die de smaakstof bevatten voor het brouwen van lekker bier.


De collectie orchideeën is dit jaar fors uitgebreid en deze planten hoeven in de zomer niet allemaal in de kas te blijven. Een periode van kou is vaak zelfs noodzakelijk om de bloei te stimuleren.
Hier aan de rand van de voormalige fietsenberging hangen een aantal planten die zich prima voelen in de buitenlucht, al zullen ze binnenkort toch wel weer naar binnen moeten verhuizen.

Augustus 2019

Een van de plantenfamilies die in de botanische tuin Delft aanwezig zijn als onderdeel van de Nationale Plantencollectie is de Gemberfamilie (Gingiberaceae).
De nieuwe planten die nu in de thematuin staan te bloeien zijn daar een onderdeel van. Het zijn Hedychiums oftewel Siergembers. Deze planten zijn rijkbloeiend met bloemaren in wit, geel, oranje en rood.
Ze zijn winterhard tot -6 °C en afgedekt komen ze de winter zeker door.



De rotstuin wordt heel grondig onder handen genomen. Na alle plannen om er een andere plaats voor te vinden is nu toch besloten het op dezelfde plek te laten en helemaal op te knappen.
De groene bodembedekker Soleirolia die overal doorheen woekerde is vrijwel verdwenen, een paar plukjes hebben zich nog kunnen verstoppen tussen een stapel bakstenen maar hun beurt komt ook nog wel.
De nieuwe plantjes zijn nog klein. Om de bodem ertussen vrij van onkruid te houden en de grond niet te laten uitdrogen is er split op gestrooid. Het ziet er allemaal wat kaal en stenig uit, maar daar is het ook een rotstuin voor!

Juli 2019

De maand juli met zijn hitte record is een vervelend moment voor problemen met het watering systeem van de tuin. De ingegraven hoofdbuis lekt en nu is er de keus om niet te kunnen sproeien of wel te sproeien terwijl een deel van de tuin verdrinkt.
Al die mooie ingegraven buizen en sproeiers en toch moet er water gegeven worden met lange plastic slangen, allemaal extra werk.
De cactus bak geniet van al die hitte, en de Opuntia ficus-indica (Vijgcactus) heeft prachtige gele bloemen en paarse vruchten, zie foto.
De vruchten zijn eetbaar, doorsnijden en uitlepelen, en de bladeren kunnen gekookt en als groente gegeten worden.
Verder kan de plant geparasiteerd worden door de cochenille luis waar een eetbare rode kleurstof uit gewonnen kan worden. Op de ingrediëntenlijst staat dan E120.

In de Middentuin groeit de Crambe maritima (Zeekool) met zijn schitterende blauwgrijze geplooide bladeren.
De witte bloemetjes zijn uitgebloeid en de zaadbolletjes worden al zichtbaar.
Deze plant komt in het wild voor langs de hele Nederlandse kust, en wordt als groente gegeten.

Juni 2019

Het warme weer van de laatste tijd heeft gezorgd voor een fantastische groei van de Agave ferox, een van de planten in de cactusbakken die zomers vrij mogen groeien en in de winter afgedekt worden tegen de vorst en de nattigheid.
Deze agave soort heeft wel heel heftige stekels, vandaar de naam: ferox is latijn voor 'woest'.
Hij bloeit na 15 tot 25 jaar en sterft daarna af, maar de bloei is dan ook spectaculair: de bloeistengel is meterslang en heeft een enorm aantal kleine witgroene bloemknopjes die na openen hun gele meeldraden wijd uitspreiden.
De plant vermeerdert zich behalve door de zaden ook door het produceren van wortelstekken.
Het suikerrijke sap van de bloeiende plant kan worden gefermenteerd en levert pulque, een melkachtige alcoholische drank van het Mexicaanse volk.
Ook de bloeistengel bevat suiker en kan in stukjes worden gesneden en gekauwd als suikerriet.

Een andere mooie bloeier deze maand is de Romneya coulteri (Californische Boompapaver), ook wel Spiegelei genoemd vanwege de opvallende gele 'dooier' in het midden van de grote witte bloembladeren.
De plant voelt zich goed thuis op zijn zonnige stukje grond tussen de kassen en de plek van de voormalige Canna bakken waar nu planten uit de oranjerie zijn neergezet.
Hij is wel lid van de papaver familie maar levert geen eetbare zaden of bruikbaar sap, en sterft in de winter af tot de grond om daarna opnieuw te groeien.

Mei 2019

In de cortenstaal plantvakken van de Middentuin komen steeds meer medicinale planten te staan. Het zijn dezelfde planten die ooit aan het eind van de 16e eeuw te vinden waren in de apothekerstuin aan het Rietveld van apotheker Dirck Outgaersz Cluyt.
Deze tuin leverde dus de medicijnen voor de inwoners van Delft, een farmaceutisch fabriekje in het klein.
Bij de planten komen direct mooie naamborden, en een groot bord met de informatie dat deze zelfde Cluyt ook heeft meegewerkt bij de aanleg van de medicinale Clusius tuin in de Hortus van de universiteit Leiden.

In de Oranjerie is een tentoonstelling ingericht over het medicinaal gebruik van planten, ook die uit tropische streken.
Bijvoorbeeld de Kinine, Rauwolfia (Slangenhout), Yam, Ginseng en de (opium) Papaver.
Alle planten die in de Oranjerie overwinterden zijn nu weer buiten te vinden.
Een aantal daarvan staan op de plek van de verdwenen canna bakken tussen de thematuin en de kassen (zie foto).

April 2019

Tussen de cactus bakken en de feesttent lag tot nu toe een stuk grond met zand, kiezels en af en toe modder en waterplassen. Maar nu ligt er een mooi bestraat plein, gelegd met hulp van de vrijwilligers.
Links op de foto staan de cactus planten weer volop in de zon en de buitenlucht. Hier zijn verschillende Aloë soorten te vinden, een plant die vooral bekend is door het geneeskrachtige sap dat vrijkomt als een blad wordt afgebroken.
De planten worden elk jaar groter en uiteindelijk worden ze te groot voor deze bakken. Ze gaan nu bloeien en de stengels steken vrolijk boven de bak uit.


In het voorjaar schiet alles met enorme snelheid uit de grond, ook het onkruid waartegen weer flink geschoffeld moet worden.
Hier een aantal van de lastigste soorten:
- Links de Japanse duizendknoop (Fallopia japonica) tussen Cypergras en Fluitekruid. De Fallopia is de schrik van tuiniers, met diepe en haast onuitroeibare wortelstokken die overal heenkruipen en uitgroeien tot enorme struiken met mooie witte bloemetjes, dat wel.
- Middenin het Kleefkruid (Galium aparine) dat metershoog kan opklimmen met zijn kleverige blaadjes en lage planten aan elkaar plakt tot een verstikkende kluwen. De witte bloemetjes zijn van Daslook.
- Rechts het Heermoes (Equisetum arvense), nog zo'n wortelwoekeraar.
Dit zijn een paar van de planten zonder naambordjes in de botanische tuin.

Maart 2019

De Middentuin is de plek waar de eerste tuin vrijwilligers ooit zijn ingezet, en het wordt nog altijd door hen onderhouden.
Dit jaar komt in de cortenstaal middenvakken een apothekerstuin en er is al een klein begin gemaakt met het planten.
Als allereerste staat er nu een Iris Germanica (Florentijnse Lis).
Florentijnse Lis wortelpoeder wordt niet langer gebruikt in de kruidengeneeskunde, maar eens was het populair als een zuiverend middel en voor het behandelen van verkoudheden en hoest. Ook werd het poeder gebruikt in de reukstoffen industrie samen met bloemen en kruiden als geurvasthouder.


Intussen doen de vrijwilligers ook werk op allerlei andere plaatsen in de Botanische Tuin. Zoals het openhouden van de paden in het bosgedeelte bij de Kanaalweg.
Het pad was totaal verdwenen onder de Daslook maar wordt nu helemaal schoon gemaakt en bedekt met houtsnippers.

Februari 2019

Dit is weer de tijd van het jaar voor de bloei van de Hamamelis (Toverhazelaar) collectie, elk jaar een feest na de donkere en koude maanden.
De Hamamelis is niet alleen te vinden bij de Middentuin maar ook aan de ingang van de tuin, waar een aantal mooie cultivars geplant zijn, zie foto.


In de Middentuin zijn nu alle Taxus zuilen ingekort, en er is daardoor veel meer ruimte ontstaan voor het licht en het overzicht.
Hier is de bloei van de Metasequoia duidelijk te zien; de hangende strengen met opengaande knopjes om het stuifmeel aan de wind mee te geven.


In een hoekje links achteraan in de Middentuin bloeit een winterharde doorzetter, de Edgeworthia tomentosa 'Grandiflora' met kleine boeketjes trompetjes, viltig wit van buiten en stralend geel aan de binnenkant. Dat viltige is de bescherming tegen de vorst, en het is ook te zien buitenop de bloemknoppen van de Magnolia kobus (Beverboom) die al bijna op uitkomen staan in deze zachte dagen.

Januari 2019

Het jaar 2019 staat voor de tuin in het teken van twee thema’s: de Gouden Eeuw (Delft) en Beter met Planten (NVBT). Als combinatie van die twee thema’s zal in het middelste stuk van de Middentuin dit jaar een kleine versie van een apothekerstuin ingericht worden. Dus met geneeskrachtige planten en kruiden uit de 17e eeuw.
In de Middentuin staan rondom 16 hoge Taxus baccata 'Fastigiata' ofwel Ierse Taxus coniferen die in de loop der jaren bijna bomen zijn geworden. Onlangs zijn aan de korte kant van de Middentuin twee paar daarvan een heel stuk ingekort, zodat de mooie Metasequoia's beter zichtbaar zijn geworden. En ook het zonlicht zal zo iets beter in de Middentuin kunnen komen.
De eerste Hamamelis begint nu al weer te bloeien aan de zijkant van de Middentuin, zie foto.


Er wordt ook in de winter hard gewerkt in de tuin. Zo zijn de te sterk verwilderde wilde rozen opgeruimd, en omdat ze in het laagste deel van de tuin stonden is daar nu een klein meertje ontstaan. De vorst van de afgelopen dagen heeft er fraaie patronen in achtergelaten.